In 6 stappen naar meer tijd en ruimte om te leren
De druk is hoog
De werkweek zit vol. Leerkrachten hebben of nemen weinig tijd voor het voorbereiden van de lessen. Tijdens de lessen is er niet altijd genoeg aandacht voor alle leerlingen en dreigen de resultaten slechter te worden.
En uiteraard reageren leerlingen op de drukte in het hoofd van de leerkracht: ze verliezen hun concentratie, vertonen gedrag dat storend of zorgwekkend is en bemoeien zich met anderen. Veel leerkrachten zijn zo vermoeid aan het einde van de dag, dat de voorbereiding er (weer) bij inschiet.
Jij en vele schooldirecteuren met jou, voelen dat het anders moet. Maar de praktijk is weerbarstig. De waan van de dag claimt de aandacht, de tijd en al helemaal de rust. En van leren is dan weinig sprake meer.
Het is tijd om het roer om te gooien en ruimte te maken om te leren. Mijn methode is de sleutel. Even sparren?
De druk is hoog
De werkweek zit vol. Leerkrachten hebben of nemen weinig tijd voor het voorbereiden van de lessen. Tijdens de lessen is er niet altijd genoeg aandacht voor alle leerlingen en dreigen de resultaten slechter te worden.
En uiteraard reageren leerlingen op de drukte in het hoofd van de leerkracht: ze verliezen hun concentratie, vertonen gedrag dat storend of zorgwekkend is en bemoeien zich met anderen. Veel leerkrachten zijn zo vermoeid aan het einde van de dag, dat de voorbereiding er (weer) bij inschiet.
Jij en vele schooldirecteuren met jou, voelen dat het anders moet. Maar de praktijk is weerbarstig. De waan van de dag claimt de aandacht, de tijd en al helemaal de rust. En van leren is dan weinig sprake meer.
Het is tijd om het roer om te gooien en ruimte te maken om te leren. Mijn methode is de sleutel. Even sparren?
Van stress naar rust: dit kun je verwachten
Tevreden en trotse leerkrachten die met energie en motivatie elke dag keuzes maken.
Actief lerende en gemotiveerde leerlingen waardoor de resultaten goed zijn.
Een hoge kwaliteit van onderwijs waarin voor elke leerling gepaste aandacht is
“Janneke werkt vanuit verbinding. Zij kan kennis overbrengen en een team enthousiasmeren om samen te werken aan het verbeteren van het onderwijs. Door haar brede kennis en ervaring kan zij teams enthousiasmeren en begeleiden om te reflecteren op het eigen handelen. Janneke zet het schoolteam waarmee ze werkt in de actiemodus. Daarnaast zijn de lijnen kort; even sparren met de ib’er en directeur; Janneke denkt mee. Haar advies is kundig en opbouwend!”
Trots en tevreden: de druk gaat omlaag
Ruim 25 jaar ben ik onderwijsadviseur en concept(auteur) van leermiddelen. Dagelijks zit ik in klassen en kijk mee met instructies van enorm veel verschillende leerkrachten. Dagelijks geef ik scholing, training en rijd ik daarvoor het hele land door. Het is een wereldbaan! Maar mijn dagen hebben te weinig uren, mijn auto maakt te veel kilometers en mijn gezin krijgt onvoldoende aandacht.
Pas als ik een huisje huur ergens in een bos kom ik tot rust en word ik weer creatief.
Rust nemen en keuzes maken is nodig om goed te kunnen presteren, te gaan staan voor wat je doet en om goede resultaten te halen. Dat inzicht leverde mijn 6 stappen voor leren op. Die mij hielpen een andere adviseur te worden en die jouw team gaan helpen meer tijd en aandacht te hebben.
Het inzetten van die 6 stappen levert goede resultaten op.
Goede resultaten in de zin van:
- Zelfbewuste, energieke leerkrachten die effectief onderwijs geven
- Actieve, nieuwsgierige, betrokken leerlingen die makkelijker en beter leren
- De juiste aandacht op de juiste plek
- Trotse leerkrachten, directie en leerlingen
Neem de vrijheid om keuzes te maken. Door het maken van keuzes ontstaat rust en ruimte wat nodig is om creatief te zijn. Met de 6 stappen bereik je betere resultaten in het onderwijs en tevreden leerkrachten én leerlingen.
Wat je kunt verwachten:
Meer zelfvertrouwen door kennis
Door een stevige kennisbasis kan met meer vertrouwen gehandeld worden. Daardoor kunnen weloverwogen beslissingen genomen worden voor het welzijn van de kinderen en het succes van de school.
Ruimte in het programma
Door ruimte in het hoofd en de omgeving te creëren is het mogelijk om kennis goed in te zetten. Zorg voor ‘lucht’ in het programma, in de dagindeling, ruimte in het hoofd en ruimte om te voelen wat een besluit of situatie met je doet. Door fysiek ruimte in te nemen en gebruik te maken van de ruimte om je heen, komt kennis veel beter over.
Verrijken en verdiepen door momenten van rust
Een van de grootste geschenken die je jezelf kunnen geven als onderwijsprofessional is momenten van rust en reflectie. Door rust te nemen kunnen je je gedachten ordenen, creativiteit stimuleren en nieuwe inzichten verwerven die het werk verrijken en verdiepen. Neem bewust tijd voor observatie, reflectie en ontspanning.
Meer aandacht
Met meer rust is makkelijker aandacht te hebben voor alles om je heen. De taak die je jezelf gaf, de leerling die anders doet dan anders. Met aandacht ergens naar luisteren of kijken, levert interessante inzichten en kennis op.
Tijd slim besteden
Deel je tijd slim in en gebruik deze goed. Door aandacht te hebben voor de dingen om je heen kun je prioriteiten stellen. Je bepaalt zo zelf waar je je tijd aan wilt besteden.
Creativiteit ontwikkelen
Een hoge mate van creativiteit ontstaat zodra je tot rust komt. Out of the box denken en problemen oplossen wordt makkelijker. Wat weer bijdraagt aan je kennis, de ruimte die je kunt nemen, de rust die je voelt en de aandacht die je daarmee geven kunt.
“Je hebt veel kennis en bent flexibel in de manier waarop de ‘opdracht’ ingevuld kon worden. Een team dat zich bewust is van hoe een goede les eruit ziet en waar keuzes gemaakt kunnen worden, is mede door jouw coaching verder ontwikkeld. Voor mij als directeur was je een zeer belangrijk sparring partner in de schoolontwikkeling”.
Hoe werkt het?
1) Je spreekt met mij een traject af, daarin zitten de 6 stappen verwerkt: meer rust in de bijeenkomsten, ruimte om te leren en de eigenheid van de school en de leerkracht te behouden, de gelegenheid creatief te zijn, de tijd om te kunnen leren, aandacht geven aan dat wat moet.
2) Het aanbod dat ik heb, de onderwerpen waar je mij op kunt bevragen leveren altijd meer rust in het hoofd van de leerkracht. Leveren meer tijd in de klas, waardoor aandacht gegeven kan worden aan daar waar dat nodig is. En helpen leerkrachten creatief om te gaan met dat wat ze leren om goed onderwijs te kunnen bieden aan de hele groep.
Kijk voor de inhouden waarop je mij kunt bevragen en het aanbod bij Thema overzicht.
Hoe werkt het?
1) Je spreekt met mij een traject af, daarin zitten de 6 stappen verwerkt: meer rust in de bijeenkomsten, ruimte om te leren en de eigenheid van de school en de leerkracht te behouden, de gelegenheid creatief te zijn, de tijd om te kunnen leren, aandacht geven aan dat wat moet.
2) Het aanbod dat ik heb, de onderwerpen waar je mij op kunt bevragen leveren altijd meer rust in het hoofd van de leerkracht. Leveren meer tijd in de klas, waardoor aandacht gegeven kan worden aan daar waar dat nodig is. En helpen leerkrachten creatief om te gaan met dat wat ze leren om goed onderwijs te kunnen bieden aan de hele groep.
Kijk voor de inhouden waarop je mij kunt bevragen en het aanbod bij Thema overzicht.
Welk onderwerp je mij ook voor vraagt. Dit is wat je in elk geval krijgt:
Een start gesprek
Vaststellen wat er bereikt moet worden en wat daarvoor nodig is.
Een gesprek met een afvaardiging van het team
Het team denkt mee in de plannen.
Tijd om te leren
In de bijeenkomsten en tussen de bijeenkomsten tijd voor reflectie, uitproberen wat geleerd is en praktische toepassingen die direct effect hebben op de aspecten tijd, ruimte en aandacht
Overzicht
We stellen heldere, haalbare doelen met elkaar. Gedurende het hele proces communiceer ik hoe de verschillende acties die we uitvoeren zich tot elkaar en de doelen verhouden. Dat geeft de mogelijkheid zicht te houden op het proces en de ontwikkeling. In tussentijdsoverleg stemmen we voortdurend af
Actieve en bevlogen betrokkenheid van iedereen
Tijdens de begeleiding/ scholing houd ik de actieve en bevlogen betrokkenheid hoog door werkvormen en stijl en dat steeds
te verifiëren en er op te anticiperen. Ik pas de inhoud, vorm, planning aan als dat beter lijkt te passen.
Regelmatig rust
We pauzeren voldoende, er is ruimte voor een rustoefening indien gewenst. Er zit voldoende, maar ook niet teveel, tijd tussen de verschillende bijeenkomsten
Ruimte voor eigen inbreng
We hebben tijdens het traject voortdurend aandacht voor de gang van zaken, het effect van de bijeenkomsten en andere interventies. Zo kan het programma bijgesteld worden en aangepast aan de mogelijkheden en wensen van het team. Uiteraard hou ik het halen van de doelstellingen voortdurend in het oog.
Samen
Ik werk graag samen met een team dat authentiek met elkaar verbonden kan zijn tijdens het proces. Bereid is te leren en te experimenteren. We zijn eerlijk en communiceren met elkaar. Alleen zo kunnen we dingen doen die werken
“Op De Maaspleinschool worden excellente resultaten behaald en heeft jouw werkwijze enorm bijgedragen aan een professionele cultuur waarin leerkrachten inmiddels zélf de touwtjes in handen hebben”.
Veelgestelde vragen
Ik twijfel of we tijd hebben voor extra coaching binnen ons programma
Ik begrijp dat dit programma voelt als een extra inspanning. Mijn ervaring bij andere scholen die ook de hoge werkdruk ervaren, is dat zij bij de eerste oefening die ik geef al meer rust en ruimte ervaren in hun programma. De 6 basisprincipes zijn juist bedoelt om die rust en ruimte te ontwikkelen. Mocht je nog twijfelen, plan dan even een kennismakingsgesprek in. Dan denk ik met je mee.
Met welke onderwerpen help jij op het gebied van bijscholing van de leerkracht?
Lezen met begrip
Op jouw school alle leerlingen gemotiveerde, goed begrijpende lezers. Dat kan op veel verschillende manieren: bijvoorbeeld door Close reading met zelf gezochte teksten, goed gebruik van een methode, thematisch werken, samenhangend met technisch lezen of wellicht een combinatie tussen deze. Wat het best past bij de leerlingen, de schoolvisie en het team gaan we doen.
Technisch lezen
Door lezen groeit je kennis, vergroot je inlevingsvermogen en kun je even in een andere wereld zijn. Iedereen kan leren lezen. Iedereen kan het leuk vinden. Wat je ook maar voor vraag hebt rondom technisch lezen: didactiek, resultaten verbeteren, meer differentiëren, groter leesplezier, analyseren van gegevens, doorgaande lijn. Ik denk met je mee! Lezen met plezier is voor leerlingen en leerkrachten haalbaar.
Spelling
Goed spellingonderwijs geeft snel resultaat. Spellingonderwijs gaat over de juiste didactiek, handig analyseren, slimme oefenvormen, een ontwikkeld spellingbewustzijn, en functionele toepassing. Kleine aanpassingen in het aanbod of de werkwijze, kunnen een verrassend groot effect hebben. Ik denk met je mee waar de belangrijkste aanpassingen gedaan kunnen worden.
Effectieve instructie
Weten hoe leren werkt, helpt enorm bij het maken van keuzes voor een didactisch model. Elk leerdoel vergt een andere aanpak. Soms kies je het EDI-model of delen daaruit, soms voor onderzoekend leren of spelen. Door ervaring en door scholing weet je precies hoe het voelt en hoe het werkt. Met begeleiding kun je wat je geleerd hebt verstevigen. Uiteindelijk staan alle leerkrachten in het team didactisch sterk in hun schoenen en wordt er echt geleerd door de leerlingen.
Kun je een aantal manieren noemen om ruimte te creëren?
Combinatiegroepen
Het werken in een combinatiegroep zorgt voor ruimte en vraagt out-of-the-box denken, lef en creativiteit. Samen kijken we wat zou kunnen werken voor jouw school en wat daar dan voor nodig is. Uiteindelijk staan er relaxte, didactisch sterke leerkrachten voor elke combinatie in jouw school en krijgen de leerlingen de aandacht die ze verdienen.
Thematisch werken
Wanneer dingen met elkaar samenhangen, krijgen ze (meer) betekenis en is het makkelijker te onthouden. Diepgang wordt bereikt en het geleerde wordt stevig verankerd. Wil je met de hele school thematisch werken of alleen met de onderbouw? Uiteindelijk is er een duidelijke werkwijze afgesproken en vastgelegd en hebben de leerkrachten voldoende gereedschappen in handen om goed thematisch onderwijs vorm te geven dat ook over een aantal jaar nog staat of zelfs doorontwikkeld is.
Samenhangend taalonderwijs
Door te begrijpen hoe de verschillende taalvaardigheden met elkaar samenhangen, is het mogelijk om samenhangend, functioneel, taalonderwijs te geven. Er is een enorme verscheidenheid aan mogelijkheden daarin. De wens die je hebt zullen we uitgebreid bespreken om daarna een plan te maken. Uiteindelijk zijn alle leerkrachten didactisch heel vaardig, is er een werkwijze vastgelegd, zijn alle te halen doelen helder en is er voldoende tijd en ruimte in het rooster om de juiste voorbereidingen te kunnen doen.
Werken met blok-/ thema-/ periodeplanningen
Werken met een planning voor langere tijd, helpt om keuzes te maken, overzicht te hebben, aandacht en tijd te geven aan alle leerlingen en voldoende rust in jezelf. Voor een goede planning heb je kennis nodig van didactiek, leerlijnen en de kinderen. Daarnaast voldoende lef om autonoom keuzes te maken. Per dag houd je meer lesgebonden tijd over en is er bijvoorbeeld ruimte voor observatie. De planning wordt ook gebruikt voor de registratie, overdracht en helpt bij het analyseren van de leerlinggegevens. Hoe een planning er uit ziet, is voor elke school anders. Samen gaan we zoeken naar dat wat werkt voor het hele team. Ik heb ideeën, voorbeelden en ervaring genoeg.
(Verbeterd) gebruik van je taal- of leesmethode
Weten op welke keuzes en principes een methode gemaakt is, helpt bij het goed gebruiken van methodisch materiaal. Door mijn “methode-makers” ervaring en mijn taal-leesspecialisme kan ik heel goed ondersteunen bij het maken van keuzes en het verbeteren van het gebruik van een methode. Leerkrachten zullen weloverwogen, verantwoorde keuzes maken waardoor er effectiever geleerd en gepland kan worden.
Hoe krijg je rust in een drukke klas?
Doe eens rustoefeningen in de klas en ervaar hoeveel meer focus dat oplevert. Als je regelmatig rustmomenten in je dag inlast, leer je kinderen tijd voor zichzelf te nemen, weer ruimte vrij te maken in het hoofd en te voelen hoe het met ze gaat. De korte, eenvoudige oefeningen passen prima in het dagprogramma en er zal door de kinderen naar gevraagd worden. En de leerkracht zelf? Die weet niet wat die meemaakt! Het kan, mag en oh, wat is het belangrijk voor leren!
Kun je uitleggen hoe je kunt helpen om het individuele kind meer aandacht te geven?
Onderwijs aan “kikkers”
Hebben de leerkrachten het gevoel dat ze elke dag proberen alle kikkers in een kruiwagen te houden? En dat dat maar zelden lukt? Logisch ook: kikkers willen niet in kruiwagens! Door ons ‘Havisten-onderwijs’ dreigt een aantal van de kinderen niet uit het onderwijs te halen wat er voor hen inzit. Zullen we eens samen denken over hoe we onderwijs aan de moderne kinderen kunnen geven? Geen pasklaar antwoord, wel een aangename zoektocht naar ander onderwijs passend in deze tijd, bij deze kinderen.
Wat ik je al wel kan vertellen
De combinatie tussen de grote en kleine zorgcyclus is noodzakelijk om heel goed onderwijs te geven. Binnen de grote zorgcyclus maken leerkrachten goede analyses, kiezen voor de juiste interventies en hebben ruimte in hun rooster om die interventies planmatig uit te voeren. Door scholing te geven ondersteun ik bij het verkrijgen van de kennis die daarvoor nodig is. Door te begeleiden bij de praktische vertaalslag van deze kennis, worden leerkrachten vaardig en wendbaar in het maken van goede plannen.
Tijdens de korte zorgcyclus heeft de leerkracht voortdurend zicht op de leerling en handelt daarnaar. Heldere doelen, goede controlevragen, stapsgewijze instructie en bordwerk maken het mogelijk elke dag alle leerlingen te zien en de passende aandacht te geven.
Is het mogelijk om extra/flexibele coaching te krijgen op afstand?
Soms hebben teamleden net iets meer nodig dan in het traject is opgenomen. Soms kost leren en gedragsverandering net meer tijd of moeite. In dat geval is beeldcoaching een mooie manier. Door zelf je eigen beelden te analyseren en te zien wat automatisch heel goed gaat, wat het effect is van je mimiek, taal of instructie, krijg je snel inzicht in eigen handelen. De aandacht gaat vooral uit naar het eigen handelen en het directe effect op de leerling. In een beeldcoachingstraject bepaalt de leerkracht de eigen doelen en wordt gestructureerd gewerkt aan deze doelen. De beelden spreken voor zich en ik begeleid het ontwikkelproces. Een beeldcoachingstraject is een ervaring voor het leven.
Werkbegeleiding (met beeld)
Binnen een scholingstraject wordt standaard met observaties gewerkt. Deze kunnen live uitgevoerd worden met daarna een feedbackgesprek. Deze dragen bij aan het verder ontwikkelen van vaardigheden zoals deze in de scholing zijn aangeleerd.
Daarnaast is het mogelijk de observaties te filmen en in een veilige onlineomgeving (IrisConnect) te analyseren en bespreken. De leerkracht filmt zichzelf met een speciale app op de telefoon, waarna het beeld opgeslagen wordt in de onlineomgeving. Daarin kunnen de leerkracht en ik samen kijken naar de beelden, deze selecteren, analyseren en er een gesprek over voeren. Deze vorm heeft een aantal voordelen boven de live variant van observeren
- De leerkracht kan zelf bepalen welke beelden wel en welke niet gedeeld worden. Het gevoel dat een observatie een momentopname is, is daarmee verdwenen.
- Het zelf filmen wordt als minder spannend ervaren dan een live bezoek.
- Een beeld zegt meer dan 1000 woorden
- Analyse van een situatie is makkelijk en kan op heel kleine onderdelen van bijvoorbeeld gedrag.
- Het is goedkoper dan live bezoeken omdat de reistijd en-kosten worden bespaard.
Nadeel kan zijn dat er geen live contact is tussen de leerkrachten en mij. Daarom zal ik vaak een combinatie van live en online voorstellen.
Hoe zorgen we ervoor dat we na dit traject scherp blijven en het team blijven ontwikkelen?
Tijdens het traject gaan we aan de slag met Lesson Study. Met Lesson study organiseer je een situatie waarin twee collega’s samen een les voorbereiden. Een van beide geeft de les, waarbij de ander observeert. Samen voeren de collega’s daarna een reflectiegesprek. De volgende les wisselen zij van rol. Dit is een heel effectieve manier om te werken aan zowel een onderwijskundige en didactische doorgaande lijn in de school, als aan vaardigheidsvergroting van beide leerkrachten. Daarnaast draagt het bij aan een professionele cultuur. Lesson study kan ingezet worden tijdens een begeleidings- of scholingstraject, onder begeleiding van mij of een teamlid.
Ook wanneer er al scholing geweest is, of er gewerkt moet worden aan een doorgaande lijn of professionele cultuur kan Lesson study ingezet worden. Mijn rol is dan vooral het begeleiden van de voorbereidingssessies en eventueel het mee kijken in de praktijk. Hoe dat voor jouw school het beste kan bespreken we.
Ik heb een hele andere visie op het onderwijs dan wat het nu is, sta jij open om hierover mee te denken?
Out-of -the box meedenker en conceptueel denker
Wil je iets heel anders met het onderwijs. Vind je dat dat wat jullie nu doen niet (meer) past bij de school, de maatschappij of de kinderen van nu. Ik begrijp wat je zegt! Ik ben ook zoekend. Dus ik ben dol op sparren, filosoferen en brainstormen. En heel goed in het conceptualiseren van de uitkomst van al het gefilosofeer. Uiteindelijk komen we tot een mooi plan dat we gaan uitproberen.
Er zijn zoveel werkvormen, hoe weten we wat werkt?
Samenwerken en bewegen helpen om de wereld te onderzoeken en te ontdekken. Aantekeningen maken en schematiseren is noodzakelijk om kennis te ordenen en er optimaal van te profiteren. De wijze van instructie geven heeft effect op de mate waarin geleerd kan worden. Er zijn vreselijk veel werkvormen, instructievormen, aantekenmogelijkheden. Na de scholing en begeleiding is iedereen in staat goede werkvormen te gebruiken in de dagelijkse praktijk, die voor hen werken.
Ben jij klaar om jullie school te transformeren naar een omgeving waar met veel rust, ruimte
en plezier de beste resultaten worden behaald?