Begrijpend lezen

Lezen met plezier, begrijpen, groeien en goede resultaten behalen

De Pirls- en Pisa-resultaten doen veel stof opwaaien. Hoe het ook zij: Nederlandse leerlingen vinden lezen steeds minder leuk en worden er ook niet veel beter in. Verschillende aanpakken en methoden worden gepropageerd en op de markt gebracht, waardoor het moeilijk is om de juiste keuze te maken. Dat het anders moet is helder.

Jarenlang hebben leerkrachten gedacht dat goed leesonderwijs vooral draaide om veel instructie geven en veel oefenen. Nu lijkt de focus te verschuiven naar kennis als het ei van Columbus.

Uit mijn ervaring als onderwijsadviseur heb ik één ding geleerd: geen leerlingen met het badwater weggooien en om blind achter nieuwe ideeën aan te lopen, maar een goede combinatie van oude en nieuwe aanpakken te maken, afgestemd op wat een schoolteam aankan. Er is geen eenvoudige weg naar Rome; voor elke school kan een andere werkwijze effectief zijn. Benieuwd? Lees dan verder. Even sparren?

begrijpend lezen leren

Lezen met plezier, begrijpen, groeien en goede resultaten behalen

De Pirls- en Pisa-resultaten doen veel stof opwaaien. Hoe het ook zij: Nederlandse leerlingen vinden lezen steeds minder leuk en worden er ook niet veel beter in. Verschillende aanpakken en methoden worden gepropageerd en op de markt gebracht, waardoor het moeilijk is om de juiste keuze te maken. Dat het anders moet is helder.

Jarenlang hebben leerkrachten gedacht dat goed leesonderwijs vooral draaide om veel instructie geven en veel oefenen. Nu lijkt de focus te verschuiven naar kennis als het ei van Columbus.

Uit mijn ervaring als onderwijsadviseur heb ik één ding geleerd: geen leerlingen met het badwater weggooien en om blind achter nieuwe ideeën aan te lopen, maar een goede combinatie van oude en nieuwe aanpakken te maken, afgestemd op wat een schoolteam aankan. Er is geen eenvoudige weg naar Rome; voor elke school kan een andere werkwijze effectief zijn. Benieuwd? Lees dan verder. Even sparren?

Van wanhoop naar controle

Leerkrachten begrijpen hoe een methode is opgebouwd, zodat ze deze optimaal en effectief kunnen inzetten.

Leerkrachten analyseren en selecteren de juiste teksten, zodat leerlingen gemotiveerd en interactief met de stof aan de slag kunnen.

Een schoolteam ontwikkelt een gezamenlijke taal en cultuur, zodat consistent en effectief lesgegeven kan worden zonder vaste methode.

“Je openheid gecombineerd met duidelijkheid, empathie en parate vakkennis maken dat leerkrachten jouw tips en feedback makkelijk ter harte nemen. Het ‘inhuren’ van jou voelde al snel als het hebben van een waardevolle expert-collega in het team, iemand met wie je goed kunt sparren en die eerlijk en duidelijk is”.

Emile van Laar - Directeur/Interim Directeur Fluenta

janneke bor bewust onderwijsadvies

Om ruimte te voelen je eigen route te bepalen, heb je kennis nodig van didactiek, rijke teksten, samenwerkingsvormen en de laatste inzichten uit onderzoek over effectiviteit.

Veel scholen ervaren het als prettig om gedeeltelijk met een methode te werken en deze aan te vullen met zelfgezochte authentieke teksten. Dit vereist voorbereiding en veel kennis van de didactiek. Leerkrachten moeten bovendien in staat zijn om de juiste teksten goed te analyseren en manieren te bedenken om leerlingen op een motiverende, interactieve en effectieve manier met de stof aan de slag te laten gaan. Aspecten van Close Reading kunnen hierbij ingezet worden, zonder een volledig traject volgens het concept uit te voeren.

Sommige scholen kiezen ervoor om helemaal zonder methode te werken en koppelen het onderwijs in begrijpend lezen aan zaakvakken of thematisch werken. Dit vraagt niet alleen om de bovengenoemde kennis en vaardigheden, maar ook om een sterke betrokkenheid van het hele team. Alleen in een professionele, op ontwikkeling gerichte cultuur kunnen scholen deze werkwijze volhouden. Het is daarom cruciaal dat de hele school precies weet wat er didactisch verwacht wordt. Een begeleidingstraject moet een duidelijk borgingsaspect bevatten, en het creëren van een gezamenlijke taal en gedragslijn is noodzakelijk.

Wat je kunt verwachten

Meer zelfvertrouwen door kennis

Door een stevige kennisbasis kan met meer vertrouwen gehandeld worden. Daardoor kunnen weloverwogen beslissingen genomen worden voor het welzijn van de kinderen en het succes van de school.

Ruimte in het programma

Door ruimte in het hoofd en de omgeving te creëren is het mogelijk om kennis goed in te zetten. Zorg voor ‘lucht’ in het programma, in de dagindeling, ruimte in het hoofd en ruimte om te voelen wat een besluit of situatie met je doet. Door fysiek ruimte in te nemen en gebruik te maken van de ruimte om je heen, komt kennis veel beter over.

Het werk verrijken en verdiepen

Een van de grootste geschenken die je jezelf kunnen geven als onderwijsprofessional is momenten van rust en reflectie. Door rust te nemen kunnen je je gedachten ordenen, creativiteit stimuleren en nieuwe inzichten verwerven die het werk verrijken en verdiepen. Neem bewust tijd voor observatie, reflectie en ontspanning.

Meer aandacht

Met meer rust is makkelijker aandacht te hebben voor alles om je heen. De taak die je jezelf gaf, de leerling die anders doet dan anders. Met aandacht ergens naar luisteren of kijken, levert interessante inzichten en kennis op.

Productief werken

Deel je tijd slim in en gebruik deze goed. Door aandacht te hebben voor de dingen om je heen kun je prioriteiten stellen. Je bepaalt zo zelf waar je je tijd aan wilt besteden.

Creativiteit ontwikkelen

Een hoge mate van creativiteit ontstaat zodra je tot rust komt. Out of the box denken en problemen oplossen wordt makkelijker. Wat weer bijdraagt aan je kennis, de ruimte die je kunt nemen, de rust die je voelt en de aandacht die je daarmee geven kunt.

Hoe werkt het

We beginnen met een kennismakingsgesprek om te beoordelen waar jullie school momenteel staat en welke richting jullie willen opgaan. We focussen op de gebieden waar de grootste winst te behalen is. Rust, tijd, aandacht en ruimte zijn voor mij belangrijke aspecten. Dat zie je terug in mijn werkwijze, omdat ik geloof dat dit de controle en de creativiteit ten goede komt.

Een effectieve aanpak voor leesonderwijs vereist meer dan alleen scholing. Daarom besteden we tijd aan gezamenlijke lesvoorbereidingen, lesobservaties en nagesprekken. Samen met jouw team ontwikkelen we de beste strategieën om van alle leerlingen sterke begrijpend lezers te maken.

Begrijpend lezen is nodig om goed te leren.

Hoe werkt het

We beginnen met een kennismakingsgesprek om te beoordelen waar jullie school momenteel staat en welke richting jullie willen opgaan. We focussen op de gebieden waar de grootste winst te behalen is. Rust, tijd, aandacht en ruimte zijn voor mij belangrijke aspecten. Dat zie je terug in mijn werkwijze, omdat ik geloof dat dit de controle en de creativiteit ten goede komt.

Een effectieve aanpak voor leesonderwijs vereist meer dan alleen scholing. Daarom besteden we tijd aan gezamenlijke lesvoorbereidingen, lesobservaties en nagesprekken. Samen met jouw team ontwikkelen we de beste strategieën om van alle leerlingen sterke begrijpend lezers te maken.

malouk schooldirecteur

“Op De Maaspleinschool worden excellente resultaten behaald en heeft jouw werkwijze enorm bijgedragen aan een professionele cultuur waarin leerkrachten inmiddels zélf de touwtjes in handen hebben”.

Malouk Schopman - (Interim) directeur SPO Utrecht

Welk onderwerp je mij ook voor vraagt. Dit is wat je in elk geval krijgt:

Activiteit

Een actieve betrokkenheid en heel veel kennis en ervaring. Ik kan snel, praktisch en out of the box denken. De praktische haalbaarheid van dingen test ik graag samen met je uit.

Bevlogenheid

Mijn hart gaat uit naar onderwijs, naar de leerkracht die het verschil kan maken. Met mijn hele ziel en zaligheid verbind ik mij aan prachtig onderwijs waarvan iedereen profiteert, niet alleen de leerling.

Vrijheid

We permitteren ons de vrijheid en de rust om oplossingen te bedenken die bij jou en je situatie passen. Daarbij hou ik de onderwijskundige en didactische kaders in het oog zodat de vrijheid ook echt vrij kan zijn.

Geloof

Ik doe alleen waar ik in geloof. Mijn hoofd en gevoel zijn samen mijn graadmeter. Voelt het goed en geloof ik erin, dan ga ik er voor. Ik geloof in de ontwikkelkracht van mensen en denk mee in wat jij wilt ontwikkelen.

Authenticiteit

Het werkt het fijnst als we allebei onszelf kunnen zijn. Ik investeer daarom in je leren kennen en grip krijgen op jouw situatie. Je krijgt van mij openheid, eerlijkheid en vertrouwen.

Veelgestelde vragen

Wat kost een begeleidingstraject?
Omdat we samen een eigen route gaan bepalen, met een eigen eindpunt, is dat niet zomaar te zeggen. Een traject bestaat uit een aantal elementen: scholing, samen lessen voorbereiden en observaties met nagesprekken. Het aantal momenten, de diepgang van het traject en de lengte van het traject bepalen mede de prijs. Wil je precies weten wat ik voor jou kan betekenen, maak dan een afspraak met mij.
Jij hebt meegewerkt aan verschillende methodes voor begrijpend lezen, heb je daarom voorkeur? En kun je ons met een andere methode dan wel goed begeleiden?
Welke methode je ook hebt, ik heb maar één doel: goed onderwijs. Goed onderwijs is dat wat past bij de school en de leerlingpopulatie. Ondanks dat ik meewerk(te) aan methodes, blijf ik onafhankelijk onderwijsadviseur en hecht sterk aan dat te blijven.
Als je ons gaat helpen met de keuze voor een methode, ga je ons dan een van de methodes aanraden waar je zelf aan hebt meegewerkt?
Nee, zoals in het antwoord hierboven. Ik heb geen aandelen in welke methode dan ook. Ik ben en blijf onafhankelijk adviseur.
Kunnen we een volledig Close Reading-traject bij jou volgen?
Dat kan, maar ik kijk graag naar de match tussen de aanpak, de mogelijkheden van het team en de haalbaarheid van het werken met Close Reading op lange termijn. Als we allemaal overtuigd zijn van het feit dat jullie dit voor de komende jaren zien zitten, dan beginnen we eraan!
Heb je ervaring met scholen die begrijpend lezen helemaal zonder methode willen doen?
Ja, zowel met scholen die volledig thematisch werken als scholen die lezen gekoppeld hebben aan de zaakvakmethode. Ook scholen die geïntegreerd taalonderwijs geven, heb ik intensief begeleid. Daarin is begrijpend lezen soms een aanjager voor de rest van het taalonderwijs geworden. Ik vind het leuk om mee te denken over een aanpak die er nog niet is, maar die passend moet worden voor de wensen van de school. (Ik denk niet voor niets mee met uitgeverijen; een nieuw concept bedenken vind ik geweldig!)

Ben je klaar voor een aanpak die werkt voor jouw school om kinderen beter te leren lezen?