Effectieve instructie
Effect hebben kun je leren.
Als je weet hoe leren werkt, weet je ook hoe je aan het leren van een ander kunt bijdragen. Het hart van een les is de instructie die gegeven wordt, doe je dat passend bij het doel dat je hebt en activeer je de leerlingen, dan haal je het meeste leereffect. Even sparren?
Effect hebben kun je leren.
Als je weet hoe leren werkt, weet je ook hoe je aan het leren van een ander kunt bijdragen. Het hart van een les is de instructie die gegeven wordt, doe je dat passend bij het doel dat je hebt en activeer je de leerlingen, dan haal je het meeste leereffect. Even sparren?
Van wanhoop naar controle
Leerkrachten maken keuzes in instructiemodellen passend bij het lesdoel.
Leerkrachten zien het verband tussen leren en didactiek en maken daar gebruik van.
Leerkrachten maken effectief gebruik van de leeromgeving.
Leerkrachten activeren het leren van de leerlingen.
Leerkrachten monitoren voortdurend het begrip van de leerlingen en handelen hier naar.
Leerkrachten hanteren afwisselende werkvormen.
“Janneke werkt vanuit verbinding. Zij kan kennis overbrengen en een team enthousiasmeren om samen te werken aan het verbeteren van het onderwijs. Door haar brede kennis en ervaring kan zij teams enthousiasmeren en begeleiden om te reflecteren op het eigen handelen. Janneke zet het schoolteam waarmee ze werkt in de actiemodus. Daarnaast zijn de lijnen kort; even sparren met de ib’er en directeur; Janneke denkt mee. Haar advies is kundig en opbouwend!”
Hoe je effectief kunt zijn
Instructie is meer dan ‘ik vertel het je’ of ‘ik laat het je zien’. Je doet dingen samen, je controleert het begrip, je bent niet tevreden met halve antwoorden, je activeert, speelt met de stof, gebruikt goede voorbeelden, laat slim samenwerken, geeft gerichte feedback, geeft feedback die aanzet tot denken, differentieert in je vragen, je aanbod, materiaalkeuze, en zo ben je keihard aan het werk met als doel dat de ander leert en ontzettend betrokken is bij het proces. In de onvoorspelbaarheid van een les, is het niet altijd mogelijk je bij je plan te houden. Op de juiste manier schakelen is nodig. Om dat te kunnen doen is het hebben van kennis, maar vooral vaardigheden essentieel.
Wat je kunt verwachten
Meer zelfvertrouwen door kennis
Door een stevige kennisbasis kan met meer vertrouwen gehandeld worden. Daardoor kunnen weloverwogen beslissingen genomen worden voor het welzijn van de kinderen en het succes van de school.
Ruimte in het programma
Door ruimte in het hoofd en de omgeving te creëren is het mogelijk om kennis goed in te zetten. Zorg voor ‘lucht’ in het programma, in de dagindeling, ruimte in het hoofd en ruimte om te voelen wat een besluit of situatie met je doet. Door fysiek ruimte in te nemen en gebruik te maken van de ruimte om je heen, komt kennis veel beter over.
Het werk verrijken en verdiepen
Een van de grootste geschenken die je jezelf kunnen geven als onderwijsprofessional is momenten van rust en reflectie. Door rust te nemen kunnen je je gedachten ordenen, creativiteit stimuleren en nieuwe inzichten verwerven die het werk verrijken en verdiepen. Neem bewust tijd voor observatie, reflectie en ontspanning.
Meer aandacht
Met meer rust is makkelijker aandacht te hebben voor alles om je heen. De taak die je jezelf gaf, de leerling die anders doet dan anders. Met aandacht ergens naar luisteren of kijken, levert interessante inzichten en kennis op.
Productief werken
Deel je tijd slim in en gebruik deze goed. Door aandacht te hebben voor de dingen om je heen kun je prioriteiten stellen. Je bepaalt zo zelf waar je je tijd aan wilt besteden.
Creativiteit ontwikkelen
Een hoge mate van creativiteit ontstaat zodra je tot rust komt. Out of the box denken en problemen oplossen wordt makkelijker. Wat weer bijdraagt aan je kennis, de ruimte die je kunt nemen, de rust die je voelt en de aandacht die je daarmee geven kunt.
Hoe werkt het
Instructie geven gaat over gedrag. Gedragswijzigingen zijn ingewikkeld en kosten tijd. Samen bepalen we de doelen die gehaald moeten worden en wat nodig is om alle leerkrachten in beweging te krijgen. Ook in dit traject zullen vaste elementen zijn: scholing, samen lessen voorbereiden en lesobservaties. Samenwerken met de directie en eventueel expert-leerkrachten of een ontwikkelgroep, draagt enorm bij aan het slagen van dit traject.
Hoe werkt het
Instructie geven gaat over gedrag. Gedragswijzigingen zijn ingewikkeld en kosten tijd. Samen bepalen we de doelen die gehaald moeten worden en wat nodig is om alle leerkrachten in beweging te krijgen. Ook in dit traject zullen vaste elementen zijn: scholing, samen lessen voorbereiden en lesobservaties. Samenwerken met de directie en eventueel expert-leerkrachten of een ontwikkelgroep, draagt enorm bij aan het slagen van dit traject.
“Je openheid gecombineerd met duidelijkheid, empathie en parate vakkennis maken dat leerkrachten jouw tips en feedback makkelijk ter harte nemen. Het ‘inhuren’ van jou voelde al snel als het hebben van een waardevolle expert-collega in het team, iemand met wie je goed kunt sparren en die eerlijk en duidelijk is”.
Welk onderwerp je mij ook voor vraagt. Dit is wat je in elk geval krijgt:
Activiteit
Een actieve betrokkenheid en heel veel kennis en ervaring. Ik kan snel, praktisch en out of the box denken. De praktische haalbaarheid van dingen test ik graag samen met je uit.
Bevlogenheid
Mijn hart gaat uit naar onderwijs, naar de leerkracht die het verschil kan maken. Met mijn hele ziel en zaligheid verbind ik mij aan prachtig onderwijs waarvan iedereen profiteert, niet alleen de leerling.
Vrijheid
We permitteren ons de vrijheid en de rust om oplossingen te bedenken die bij jou en je situatie passen. Daarbij hou ik de onderwijskundige en didactische kaders in het oog zodat de vrijheid ook echt vrij kan zijn.
Geloof
Ik doe alleen waar ik in geloof. Mijn hoofd en gevoel zijn samen mijn graadmeter. Voelt het goed en geloof ik erin, dan ga ik er voor. Ik geloof in de ontwikkelkracht van mensen en denk mee in wat jij wilt ontwikkelen.
Authenticiteit
Het werkt het fijnst als we allebei onszelf kunnen zijn. Ik investeer daarom in je leren kennen en grip krijgen op jouw situatie. Je krijgt van mij openheid, eerlijkheid en vertrouwen.
Veelgestelde vragen
Ik wil alleen een EDI-traject, kan dat?
Ja hoor, dat kan. Ik volg in dat traject de boeken van Schmeier, maar altijd op mijn eigen manier. Ik ben vrij pragmatisch en niet dogmatisch. Als je dat prettig vindt, heb je aan mij een goede EDI-trainer.
Ik heb in mijn team twee startende leerkrachten of een minder sterke leerkracht. Hoe ga je daarmee om?
Het is altijd mogelijk om deze leerkrachten meer of anders te begeleiden tijdens een traject. Het is ook mogelijk om met deze leerkrachten de basisbeginselen eerst te doorlopen. Dat kan live, dat kan digitaal. Differentiatie is een kernwoord bij het geven van effectieve instructie; dat geldt dus ook voor mij. Om differentiatie goed te laten aansluiten bij de behoeften, is kennis van de leerkracht noodzakelijk. Daar heb ik de leerkracht en de directie/IB’er bij nodig. Vooraf bepalen we nauwkeurig wat de succescriteria voor het slagen van het totale traject, ook voor deze leerkrachten, zijn.
We hebben scholing op effectieve instructie gevolgd, nu heb ik een nieuwe leerkracht. Kun je die bijpraten?
Bijpraten kan altijd, mits ik goed weet wat de inhoud van de door de school gevolgde training is. Maar bijpraten alleen is niet voldoende. Ook voor deze leerkracht geldt dat het ontvangen van feedback op uitgewerkte en gegeven lessen noodzakelijk is om voldoende te kunnen leren. Dat zou wat mij betreft dus wel horen bij dit ‘bijpraten’.
We hebben al zoveel scholingen, webinars en workshops gevolgd over effectieve instructie, toch zie ik het niet goed terug in de lessen. Hoe zou jij dit willen aanpakken?
Ten eerste moet er een goede analyse zijn van de dingen die nu niet terug te zien zijn in de lessen. Dat kan doordat ik voorafgaand aan het traject een ronde lesobservaties doe en op basis daarvan bepaal wat er nodig is. Het kan ook zijn dat de analyse er al is, dan voeren we het gesprek over wat mogelijke oorzaken zijn en wat er nodig is om de verbetering te bewerkstelligen. Voorkeur heeft het om dit samen met het team of een deel van het team te doen.
Mijn team heeft bij scholingen vaak het gevoel dat ‘dit er ook nog bij komt’. Hoe zorg jij ervoor dat dat niet gebeurt?
Als je uitgaat van hoe leren werkt en dat ook even ervaart, dan is het direct duidelijk dat lesmodellen niet zomaar lesmodellen zijn die je ‘moet’ laten zien. De modellen sluiten aan bij hoe leren werkt. Dat helpt als inzicht al enorm tegen het gevoel dat dit erbij komt. Daarnaast zorg ik in het traject dat voorbereiding en oefening binnen de bijeenkomsten passen. Daardoor is er wel huiswerk en oefentijd nodig buiten de scholingen, maar veel voorbereiding is dan al gedaan. Dat scheelt werkdruk. Voldoende tijd nemen om te leren helpt ook. Het is nou eenmaal zo dat iets nieuws leren inspanning kost en je dat niet direct makkelijk afgaat. Vaak kort oefenen en herhalen zorgt ervoor dat je je snel dingen eigen kunt maken. Het gevoel dat het erbij komt, is relatief snel weg.
Jij wilt graag dat je hele team op de hoogte is van wat werkt en dat toepassen. Je wilt graag trots achter in de klas zitten en met diezelfde trots nieuwe ouders rondleiden?