De dappere juf uit mijn eerdere blogs heeft een intensieve week achter de rug. Eerst een competentiemeting kort geleden en nu de ‘deadline’ voor het filmen van zichzelf.
Degene die de competentiemeting doet, blijkt een constructief en meedenkend persoon te zijn. Gek eigenlijk, het lijkt wel alsof de verwachting van ons beide is dat het een streng en heel kritisch persoon zou zijn. Het scheelt een boel stress dat dat niet het geval is. Het gesprek levert constructieve informatie op en…. sluit perfect aan bij waar wij het in ons eerste gesprek ook over gehad hebben.
Geïnteresseerd open ik IrisConnect na een seintje van de leerkracht dat er een opname met reflectie geplaatst is. Ik ben benieuwd naar de opname op zich, de reflectie daarop, maar ook naar de techniek van dit platform. Hoe werkt het, is het net zo gebruiksvriendelijk als ik denk?
Het openingsshot toont een juf die precies nagaat of de opname gestart is en of het allemaal goed gaat komen. Het scherm van de mobiel waarmee gefilmd wordt gaat op zwart. Dat geeft even de twijfel of er wel gefilmd wordt, maar als dat zo blijkt te zijn, is dat zwarte beeld wel heel fijn: de kinderen hebben niet meer in de gaten dat ze in beeld zijn.
Ik kijk de opname. Daarin heeft de juf regelmatig gepauzeerd en opmerkingen in schrift bij het fragment geplaatst. Ik kan daardoor heel goed met haar meekijken en denken. Ik reageer op haar reflectie, maar schrijf ook eigen feedback. Dat doe ik net als de juf in schrift, maar ook in een filmpje. Iris Connect heeft een mooie tool waardoor je de feedback kunt opnemen. Je krijgt zo een meer ‘real-live’ gevoel. Ik hoop dat de leerkracht dat ook zo ervaart.
Een van de feedbackpunten uit de vorige opname was: kies een centrale positie als je de aandacht wilt hebben en gebruik daarbij je stem. De leerkracht staat in deze opname vrijwel voortdurend op een centrale positie. De leerlingen kunnen haar goed zien en volgen. Op het moment dat ze haar stem heel bewust en duidelijk gebruikt, zie je alle koppies haar kant op gaan. Het werkt! Vasthouden en volhouden dit!
De stem en de lichaamshouding zijn heel belangrijke instrumenten voor een leerkracht. Zonder wat te zeggen geef je met je lijf aan wat je wilt. Afhankelijk van de situatie helpt een heel zachte stem of juist even een wat luidere stem. Experimenteer daarmee en kijk wanneer jouw klas aanslaat.
In de opmerkingen bij specifieke fragmenten lees ik dat de leerkracht heel goed ziet wat anders kan. Materialen liggen klaar, de start is sneller dan tijdens de vorige opname. Maar toch vindt ze dat het nog sneller of in elk geval doelgerichter kan.
Ik hoef niets te zeggen, het beeld spreekt voor zich.
De les is een herhalingsles en herhaalt verschillende rekendoelen uit de afgelopen periode. Elke doel wordt helder verwoord en de uitleg of vragen die er over gaat, horen ook bij dat doel. Maar wie is er vooral hard aan het werk? (Een vrij veel voorkomend beeld in mijn praktijk). Het lesdoel bepaalt de actie van de leerkracht en dus ook hoe hard deze aan het werk is.
Bepaal of een les instructie behoeft of vooral herhaling/ oefening is. Beide lessen hebben een andere opzet en iets anders van de leerkracht nodig.
Stel controlevragen bij aanvang van een herhalingsles. Stel vragen die gaan over de begrippen die ze moeten kennen en de vaardigheid van (in dit geval) de bewerking. Laat meer leerlingen antwoord geven en uitleggen hoe ze aan dat antwoord gekomen zijn. Daardoor weet je precies of je groep de stof nog redelijk paraat heeft en zonder al te veel gedoe aan het werk kan. Doe dit voor alle soorten opgaven die je methode geeft.
Uit het feedbackgesprek van de vorige opname kwam het begrip ‘stapsgewijze instructie’. Veel stof kan voor leerlingen in kleinere to-do-stapjes worden opgedeeld zodat ze precies weten wat ze achtereenvolgens moeten doen om een bewerking te kunnen uitvoeren of een opgave op te lossen.
Afspraak was dat als daar tijd een mogelijkheid voor was, mee te experimenteren. En dat heeft de juf gedaan. Mooi he? Het hoefde nog niet… toch de uitdaging aangegaan!
Wees je bewust van de stappen die je wilt dat de kinderen zetten. Leg deze eenduidig uit en schrijf mee op een bord. Laat de stappen staan en haal deze pas weg als de stappen geautomatiseerd zijn voor het grote deel van de groep.
Deze instructiestappen kun je terugvragen bij de start van je herhalingsles. Als blijkt dat de stappen zitten (je hoort ze terug van voldoende leerlingen), dan hoeven de stappen niet meer ergens in de klas te staan. Krijg je nog niet alle stappen helder en eenduidig terug, zorg dan dat de stappen visueel aanwezig zijn in de klas (of bij de leerling).
Gebruik de stappen voor je controlevragen. Zo kun je zeker weten of de leerlingen zelfstandig aan het werk kunnen of nog uitleg nodig hebben. Het is daarnaast een krachtig middel voor differentiatie.
Mijn feedback heb ik zojuist geüpload in Iris Connect, een fluitje van een cent. Ik kan al mijn aandacht richten op de kwaliteit van mijn feedback. Dat is fijn. Nu ligt de bal weer bij de leerkracht, die kan reageren op mijn vragen, opmerkingen en andere reacties.
In haar laatste gefilmde opmerking bij de opname zegt de juf: ‘Ik ga de komende dagen meer opnemen en terugkijken’. Dat hoeft niet volgens de afspraken, maar tekent wel de ambitie en de betrokkenheid. Je eigen ontwikkeling serieus nemen is ook een competentie!