Werken met blok of periodeplanningen
Neem de regie en ervaar rust in je dag
Om een gelukkige en tevreden leerkracht te kunnen zijn, met kinderen die leren en blij zijn, is het nodig dat je de regie hebt. Door het overvolle programma, de waan van de dag en de druk van ‘buitenaf’, is dat gevoel vaak ver te zoeken. Leerkrachten werken hard maar hebben het gevoel niet alles te doen wat zou moeten. Werken met een eigen blokplanning of periodeplanning is daarvoor een oplossing. Inzicht en overzicht helpt bij het hebben van regie. Handelingsgericht werken is zo heel goed te doen. Even sparren?
Neem de regie en ervaar rust in je dag
Om een gelukkige en tevreden leerkracht te kunnen zijn, met kinderen die leren en blij zijn, is het nodig dat je de regie hebt. Door het overvolle programma, de waan van de dag en de druk van ‘buitenaf’, is dat gevoel vaak ver te zoeken. Leerkrachten werken hard maar hebben het gevoel niet alles te doen wat zou moeten. Werken met een eigen blokplanning of periodeplanning is daarvoor een oplossing. Inzicht en overzicht helpt bij het hebben van regie. Handelingsgericht werken is zo heel goed te doen. Even sparren?
leesplezier én didactiek
Leerkrachten werken met een blokplanning met daarin lege regels, te vullen op de dag zelf.
Leerkrachten maken een planning op basis van toets- en observatiegegevens voor een langere periode (vakantie-vakantie).
Leerkrachten maken keuzes in het aanbod op basis van leerlinggegevens, kennis van de leerlijn en kennis van didactiek.
Een blokplanning is de basis voor of tevens de dagplanning.
Een blokplanning kent ruimte voor het anticiperen op de evaluatie van de dag.
Met een blokplanning kan verantwoording afgelegd worden over aanbod, effect daarvan en bijstellen van het onderwijs voor alle kinderen.
“Janneke werkt vanuit verbinding. Zij kan kennis overbrengen en een team enthousiasmeren om samen te werken aan het verbeteren van het onderwijs. Door haar brede kennis en ervaring kan zij teams enthousiasmeren en begeleiden om te reflecteren op het eigen handelen. Janneke zet het schoolteam waarmee ze werkt in de actiemodus. Daarnaast zijn de lijnen kort; even sparren met de ib’er en directeur; Janneke denkt mee. Haar advies is kundig en opbouwend!”
Een planning geeft stabiliteit
Een methode geeft je een planning voor een heel schooljaar. De praktijk leert dat die planning niet past voor elke groep. Dat geeft onrust bij de leerkracht, deze heeft het gevoel door te stomen, kinderen gaande weg te verliezen of dingen te doen die niet nodig zijn. Rust ontstaat pas als je zelf dat aanbod bepaalt en haalbaar wegzet in de tijd. Om deze vrijheid te nemen, moet je je eerst competent genoeg voelen. Daarvoor is kennis en experiment nodig. Een planning maken, uitvoeren, evalueren en bijstellen.
Wat je kunt verwachten
Meer zelfvertrouwen door kennis
Door een stevige kennisbasis kan met meer vertrouwen gehandeld worden. Daardoor kunnen weloverwogen beslissingen genomen worden voor het welzijn van de kinderen en het succes van de school.
Ruimte in het programma
Door ruimte in het hoofd en de omgeving te creëren is het mogelijk om kennis goed in te zetten. Zorg voor ‘lucht’ in het programma, in de dagindeling, ruimte in het hoofd en ruimte om te voelen wat een besluit of situatie met je doet. Door fysiek ruimte in te nemen en gebruik te maken van de ruimte om je heen, komt kennis veel beter over.
Het werk verrijken en verdiepen
Een van de grootste geschenken die je jezelf kunnen geven als onderwijsprofessional is momenten van rust en reflectie. Door rust te nemen kunnen je je gedachten ordenen, creativiteit stimuleren en nieuwe inzichten verwerven die het werk verrijken en verdiepen. Neem bewust tijd voor observatie, reflectie en ontspanning.
Meer aandacht
Met meer rust is makkelijker aandacht te hebben voor alles om je heen. De taak die je jezelf gaf, de leerling die anders doet dan anders. Met aandacht ergens naar luisteren of kijken, levert interessante inzichten en kennis op.
Productief werken
Deel je tijd slim in en gebruik deze goed. Door aandacht te hebben voor de dingen om je heen kun je prioriteiten stellen. Je bepaalt zo zelf waar je je tijd aan wilt besteden.
Creativiteit ontwikkelen
Een hoge mate van creativiteit ontstaat zodra je tot rust komt. Out of the box denken en problemen oplossen wordt makkelijker. Wat weer bijdraagt aan je kennis, de ruimte die je kunt nemen, de rust die je voelt en de aandacht die je daarmee geven kunt.
Hoe werkt het
Elke school maakt een eigen blok-of periodeplanning op basis van de afspraken die er zijn over handelingsgericht werken, de eigen methode en de mogelijkheden van het team. In scholings- en werksessies met het team (of een voorbereidende werkgroep) ontstaat het meest passende ‘format’. Dat wordt in de praktijk uitgeprobeerd en bijgesteld. Uiteindelijk wordt een werkwijze en format afgesproken dat gedurende een bepaalde tijd functioneert. Na evaluatie kan er bijgesteld worden voor een volgend jaar.
Hoe werkt het
Elke school maakt een eigen blok-of periodeplanning op basis van de afspraken die er zijn over handelingsgericht werken, de eigen methode en de mogelijkheden van het team. In scholings- en werksessies met het team (of een voorbereidende werkgroep) ontstaat het meest passende ‘format’. Dat wordt in de praktijk uitgeprobeerd en bijgesteld. Uiteindelijk wordt een werkwijze en format afgesproken dat gedurende een bepaalde tijd functioneert. Na evaluatie kan er bijgesteld worden voor een volgend jaar.
“Je openheid gecombineerd met duidelijkheid, empathie en parate vakkennis maken dat leerkrachten jouw tips en feedback makkelijk ter harte nemen. Het ‘inhuren’ van jou voelde al snel als het hebben van een waardevolle expert-collega in het team, iemand met wie je goed kunt sparren en die eerlijk en duidelijk is”.
Welk onderwerp je mij ook voor vraagt. Dit is wat je in elk geval krijgt:
Activiteit
Een actieve betrokkenheid en heel veel kennis en ervaring. Ik kan snel, praktisch en out of the box denken. De praktische haalbaarheid van dingen test ik graag samen met je uit.
Bevlogenheid
Mijn hart gaat uit naar onderwijs, naar de leerkracht die het verschil kan maken. Met mijn hele ziel en zaligheid verbind ik mij aan prachtig onderwijs waarvan iedereen profiteert, niet alleen de leerling.
Vrijheid
We permitteren ons de vrijheid en de rust om oplossingen te bedenken die bij jou en je situatie passen. Daarbij hou ik de onderwijskundige en didactische kaders in het oog zodat de vrijheid ook echt vrij kan zijn.
Geloof
Ik doe alleen waar ik in geloof. Mijn hoofd en gevoel zijn samen mijn graadmeter. Voelt het goed en geloof ik erin, dan ga ik er voor. Ik geloof in de ontwikkelkracht van mensen en denk mee in wat jij wilt ontwikkelen.
Authenticiteit
Het werkt het fijnst als we allebei onszelf kunnen zijn. Ik investeer daarom in je leren kennen en grip krijgen op jouw situatie. Je krijgt van mij openheid, eerlijkheid en vertrouwen.
Veelgestelde vragen
Werk je met een eigen format voor een blokplanning?
Dat kan, maar hoeft niet. We kunnen samen een format maken dat bij jullie past. We kunnen ook de aanwezige planning blijven gebruiken. We doen wat jullie past. Als helikopter bewaak ik de kwaliteit en de eisen die anderen aan zo’n planning stellen (mijn logo is niet voor niets een kolibrie: de helikopter van het woud). Van verschillende scholen heb ik blokplanningen, dus die kunnen ter inspiratie gebruikt worden als dat nodig is.
Moet er ook een weekplanning gemaakt worden als er een blokplanning is?
Dat is afhankelijk van de wijze waarop je de blokplanning vormgeeft. Ik ben een voorstander van zo weinig mogelijk administratie en dubbelingen. Maar soms geeft dat wel net even meer houvast of overzicht. Met het team of eventueel individueel met leerkrachten kijken we wat prettig werkt.
Heb ik nog een groepsplan of iets dergelijks nodig?
Nee, als we het goed doen, niet. Dit is handelingsgericht werken.
Kan de blok-/periodeplanning ook in ons administratieprogramma opgenomen worden?
Als je dat graag wilt, dan doen we dat. Er zijn veel verschillende soorten programma’s. Leidraad is: de ontwikkeling van de leerling in beeld. Samen zoeken we naar een manier die past.
Ik hoorde ergens dat jij voorstander bent van lege regels in een dagplanning. Hoe zit dat precies?
Ja, dat klopt. In een blokplanning/weekplanning is het handig om het zo vorm te geven dat je elke dag ten minste een kwartier niet gevuld hebt. Dat is de lege regel. Die ‘mag’ je niet invullen, behalve eventueel op de dag zelf. Deze regel geeft je lucht, de mogelijkheid om te observeren, toch toe te komen aan iets dat gisteren niet lukte, of waar je dan ook maar extra tijd voor nodig hebt. Ervaring leert dat als leerkrachten dit eenmaal kunnen, ze meerdere regels in een dag weten vrij te maken. Hoe je dat doet, is onderdeel van de scholing, maar heeft alles te maken met keuzes maken.
Is dit een heel intensief traject?
Ervaring leert dat er nog veel te winnen is op dit gebied qua kennis en vaardigheden. Daarom is het in de meeste gevallen zo dat scholen hier ten minste 2 jaar de tijd voor nemen. Maar in een diepgaand gesprek hierover maken we samen een plan voor jouw school.
Kan ik uiteindelijk verantwoording aan inspectie (en ouders) afleggen met wat dit traject oplevert?
Ja, dat kan. We zorgen in elk geval voor een aantal dingen:
- Vastleggen van de schoolbrede werkwijze.
- Kwalitatief goede analyses en planningen die vastliggen in een systeem.
- De praktijk klopt met de afgesproken werkwijze.
- Je weet als directeur waar eventuele onvolkomenheden nog zitten en hebt een plan hoe dat op te lossen.